કવિતા

HopeScope Stories Behind White Coat – ૮ / Maulik Nagar “Vichar”

ડૉટર!!!

“સોનિયા..તું કહેતી હોય તો કંકુ ચંદન લઈને તને ઊપર ઉઠાડવાં આવું, આ કંઈ તારી હોસ્ટેલ નથી!” પ્રગતિબેનની આ રોજની કચકચ હતી.

સવાર સવારમાં એમનાં આવાં નકામાં બૂમ બરાડા ચાલુ થઇ જાય. ત્યાંથી ગુજરતા ભંગારવાળાને પણ થઇ જાય કે આપણું કોઈ નવું પ્રતિસ્પર્ધી આવ્યું છે.

“મમ..મમ..મમ્મી, આ..આ..આવું છું, તૈયાર તો થ.થ….” સોનિયા બોલવામાં થોડું હકલાતી હતી, બોલતી વખતે એની જીભ ઉપડતી ન હતી. જો ઉપડતી હોત તો પ્રગતિબેન ઉપડવા ના દેત.
“તારા લાલી લિપસ્ટિકના કારણે મામા મામી રાહ જોઈને બેઠાં ના રહે, તું એકલી નવાઈની નથી ભણી, નીચે આવ જલ્દી નાસ્તો ઠંડો થઇ જશે.”

પ્રગતિબેનનો સ્વભાવ પહેલાંથી જ ચીડિયો હતો. ઉછેર એમનો ગામડામાં થયો હતો. થોડું ગણું તો ભણ્યાં હતાં. એમનાં આખાં પરિવારમાં શિસ્ત હતી પણ એમનામાં જ થોડી કચાશ રહી ગઈ હતી.

એકની એક દીકરી સોનિયાને પ્રગતિબેન હંમેશા દબાઈને જ રાખતા હતાં. પપ્પાનું પણ ઘરમાં એક ન ચાલે. એમને તો એ ભલા અને એમનો ધંધો ભલો.

“આવી તારી ભાણી, ટાપટીપ તૈયાર થઇને.” મામાની દીકરીના લગ્ન હોઈ મામા અને મામી કંકોત્રી આપવાં આવ્યાં હતાં.
“મમ..મમ્મી તું પણ શું? અ..અમારે તૈયાર થઈને જ..જ..જઉં પડે.” સોનિયા એ બધાથી નજર નીચી રાખીને જ ઉત્તર આપ્યો.
“દાક્તરીનું ભણી છે તો તારું આ બોલવાનો પણ કંઈક ઈલાજ કર, તો અમે પણ આવી રીતે તારી કંકોત્રી આપવાં જઈ શકીયે.”
“અરે પ્રગતિ તું પણ કેવી વાત કરે છે, થવાં કાળે બધું થઇ જશે.” મામા એ સોનિયાનું ઉપરાણું લીધું. સારું હતું મામામાં સોનિયાની બે મા જેવાં ગુણ ન હતાં.
સોનિયા સ્વભાવે સાવ ગાય જેવી હતી.
‘દીકરી ને ગાય દોરે ત્યાં જાય’ પણ અહીંયા તો દીકરી સોનિયાને કોઈ દોરનાર ન હતું, એની જાતે જ સોનિયા ભણીગણીને ડૉક્ટર થઇ હતી.
સોનિયાની હોસ્પિટલમાં એને બધાં “મૅડમ-મૅડમ” કરે અને ઘરે આવે એટલે એની કમાયેલી બધી ઈજ્જત પ્રગતિબેન એક જ ઝટકે ઉતારી દે.

‘મા..મા..રિદ્ધિ નથી આવી?’
“ના બેટા..હું અને મામી તો એક્ટિવા પર આવ્યાં છીએ”, બહું બધી જગ્યાએ કંકોત્રી આપવાની છે એટલે સમય અને પૈસા બંનેની બચત થાય.”
મામા એ મામીને કોણી મારતાં વધુમાં ઉમેર્યું, “કોસ્ટ કટિંગ યુ સી”.
“પ..પ..પણ મામા તમે તો હેલ્મેટ પણ નથી પહેરતા, આવી બે..બે..બેદરકારી કરો તો આપણને જ જો..જો….”
વાક્ય પત્યું ન પત્યું અને પ્રગતિબેન ટપકી પડ્યાં.

“તું ચિબાવલી પ્રસંગ ટાણે જ આવાં વિચારો કરે છે. બસ, તને તો બધામાં ખોડ ખાંપણ જ દેખાય છે. પોતાનું કર પહેલાં…”

“પ્રગતિબેન, એની વાત પણ એકંદરે સાચી જ છે, હું પણ એનાં પપ્પાને આ બાબતે બહું જ ટોકું છું, પણ એમની તો એકનો એક જ ડાયલોગ કે “ફાટવાની હશે તો ગમે ત્યારે ટિકિટ ફાટી જશે!” મામીએ સોનિયાનાં બચાવમાં સત્ય પીરસ્યું.

“સારું મા..મામા હું હોસ્પિટલ જઉં, બી સેફ…ક..ક..કંઈ કામ હોય તો કહેજો.”
“લો..બધું ટેબલ પર એમનું એમ મૂકીને ઉપડ્યાં, સોનિયા તું કોઈ જ કામની નથી.” આ તો પ્રગતિબેનનું પોતાનું મેદાન હતું એટલે તેઓ સોનિયાને ઉતારી પાડવાની એક પણ તક છોડતાં ન હતાં.
સ્વાભાવિક છે કોઈને વાંક વગર બધાંની વચ્ચે આવી રીતે ઉતારી પાડે તો ખાવાનો કોળીયો શું ગળેથી થૂંક પણ નીચે ન ઉતરે અને સોનિયા તો ભણેલી ગણેલી ન્યુરો સર્જન હતી.


“અરે મૅડમ, તમને જ શોધતી હતી અને તમે અહીંયા કેન્ટીનમાં ચાની ચુસ્કી મારો છો, લો આ ‘ડેરી મિલ્ક’.” જુનીયર ડૉ કીંજલે ચક્મકીત ચોકલેટનો ડબ્બો એની તરફ ધરતા કહ્યું.
“એ..એ..એની ગુડ ન્યુઝ?”
“મૅડમ, હવે સ્કુટીને ટાટા-બાય-બાય, કાલે જ મેં નવી કાર છોડાવી, ‘હોન્ડા જેઝ-ઓટોમેટિક'”, આંખ મચકાવતાં ડૉ કીંજલે વધુમાં ઉમેર્યું,
‘મે’મ તમે તો મારાં મેન્ટર છો, તમારી એકેએક સલાહ મારાં માટે તો પથ્થર કી લકીર જેવી છે, સારું થયું તમે મને આ સ્કૂટી છોડીને ગાડી લઇ લેવાની સલાહ આપી.’
“જોગાનુજોગ તો જુઓ તમને શોધતી શોધતી હું ઇમર્જન્સી ડિપાર્ટમેન્ટમાં ગઈ હતી ત્યાં હમણાં જ એક મેલ પેશન્ટ આવ્યું છે. RTAનું (રોડ ટ્રાફિક એક્સિડન્ડ) પેશન્ટ છે, હેડ ઈંજરી છે, હમણાં જ તમારાં નામનો કોડ એનાઉન્સ થશે, જો…જો…”
કીંજલની વાત પતી ના પતી અને હોસ્પિટલની કેન્ટીનના સ્પીકરમાં ટ્રોમા કોડ એનાઉન્સ થયો.
હેડ ઇન્જરીનો મામલો હોવાથી સોનિયા તાત્કાલિક ઇમર્જન્સી ડિપાર્ટમેન્ટ તરફ દોડી, દૂરથી પેશન્ટના બે સંબંધી મહિલાઓ બીજાં જુનિયર ડૉક્ટર્સ સાથે માથાઝીંક કરતાં નજરે પડ્યાં.
સોનિયાની ચાલવાની ગતિ ફાસ્ટ થઇ ગઈ.
“તમે પેશન્ટ પાસે અંદર ન જઇ શકો.”
“ડોન્ટ વરી મૅડમ, ડૉ. સોનિયા ઇસ કમિંગ ઈન જસ્ટ વન મિનિટ!” રઘવાયેલાં સંબંધીને આશ્વાસન આપતાં એક જુનિયર ડૉક્ટરે કહ્યું,
ડૉ. સોનિયા નજીક આવતાં જ તૂટ્યાં ફૂટ્યાં અંગ્રેજીમાં શબ્દો એનાં કાને પડ્યાં, ‘સી ઈજ નોટ ઓન્લી ડૉક્ટર સોનિયા, સી ઈજ માય ડૉટર.’
ડૉટર શબ્દ કાને પડતાં જ સોનિયાના મોંઢામાંથી એક અધૂરી ચીસ સરકી ગઈ….”મા….મા….”

આ ચીત્કારમાં ખબર ન પડી કે સોનિયાનાં મામાનાં અકસ્માતના કારણે એણે મા..મા..ચીસ પાડી કે પ્રથમ વખત એની માના મોઢેથી સાંભળેલ “ડૉટર શબ્દનો” હરખ હતો.

મૌલિક નાગર “વિચાર”

મન એક મત અનેક

મન કે મતે ન ચાલીએ, મન કે મતે અનેક,
જો મન પર અસવાર હૈ, સો સાધુ કોઈ એક.

મનમાં ગુચ્ચમ આવે એટલે આપણા વર્તન અને વહેવારમાં પણ ગુચ્ચમ આવે. મનને મનાવવું અને કાબુમાં રાખવું એટલે ડાહ્યા માણસને ગાંડા માણસનું ઉદાહરણ આપવા બરાબર છે.
મનની નિર્મળ સપાટી ઉપર વિચારોના અનેક મોજા ઉછળતા હોય છે. મનને જયારે પસંદગી કરવાની આવે છે ત્યારે જ એના જ્ઞાનની કસોટી થાય છે.
જો વિકલ્પ એક બે કે ચાર હોય તો હજી પણ કઠીન નથી પણ અહીં તો અનેક મતોની વચ્ચે એક જ મતની પસંદગી કરવાની અને એ પણ વિચારોના હીતમાં.

પંદરમી સદીમાં સંત કબીર જે કહે છે તે અત્યારે અત્યંત તાજું હોય એવી અનુભૂતિ થાય છે. જાણે કે એ મહાન આત્માને આજના દિવસો ચોખ્ખા દેખાતા હશે.
સંત કબીરનો મુખ્ય મુદ્દો માત્ર જ્ઞાન જ છે. પોતાને જ પોતાનું જ્ઞાન. આ જમાનાનો માણસ હંમેશા કોઈક અને કોઈક બાબતે મૂંઝવાયેલો જ હોય છે. કોઈ પણ કાર્યને લઈને મન અનેક મત આપે છે. મન પણ જાણે માણસના ચારિત્રની પરીક્ષા કરતો હોય એમ માણસની કસોટી કર્યા જ કરે છે. અંતે માણસ રાજસીક ક્યાં તો તામસી નિર્ણયોમાં જ ફસાય છે. સાત્વિક મત સામે જાણે આ જમાનાને જ વેર છે, અને જે આ રાજસીક ક્યાં તો તામસી મતને માત આપે છે એ જ સાચો સંત છે. સંત કે સાધુ એટલે આપણો કહેવાતો લાંબા વાળવાળો બાવો નહિ પણ પોતાની વિચાર અને વર્તનની મર્યાદા સમજે તે વ્યક્તિ.

પુષ્પ : આપણા મનમાં કેળવેલા સાચા મતની પસંદગી એ જ ઈશ્વરની સાચી બંદગી છે.

– મૌલિક “વિચાર”

વાંચન એટલે આંખથી આંખ ઉઘાડવાની પ્રવૃત્તિ

વાંચન એટલે આંખથી આંખ ઉઘાડવાની પ્રવૃત્તિ – મૌલિક “વિચાર”

સ્પર્શ

“સ્પર્શ આપણી લાગણીનો દસ્તાવેજ છે,
આંખના ખુણે આજે હરખનો ભેજ છે,
હે જનેતા કઈ રીતે વ્યક્ત કરું આ ઋણાનુબંધ,
મારી પાસે તો શબ્દો જ સહેજ છે.” – મૌલિક “વિચાર”

ઈશ્વરનો સાથ

ખોટા નિર્ણયનો સંતોષ
જયારે સાચા નિર્ણયના
આયુષ્ય કરતા વધારે હોય
તો સમજવું કે ઈશ્વર તમારી સાથે છે.
– મૌલિક “વિચાર”

સમાજનું વડીલ કોણ?

સંસ્કાર આપે તે વડીલ માટે સમાજની વડીલ માતૃભાષા. – મૌલિક “વિચાર”

તારા નામનું રટણ

આ માત્ર પલકારો જ નથી, તારા નામનું રટણ છે. મૌલિક “વિચાર”

કોમળતા તો માત્ર અનુભવ છે.

ફૂલ એના આકારથી નહિં પણ સુગંધના
લીધે વખણાય છે.
કોમળતા તો માત્ર અનુભવ છે.
– મૌલિક “વિચાર”

સગપણની જીત

સગપણની જીત

તારા પ્રશ્નોના ખૂણામાં એક જ ફરિયાદ છે,
મારા ઉત્તરના આંગણે એક હરખતું સ્મિત.
મોકલી પ્રભાતમાં સંદેશા અમને
લાગે થાય આપણા આ સગપણની જીત.

વેરાઈ જાય આંખોના સપનાઓ તોય નહીં
બદલાશે આ જીવવાની રીત,
કોઈ કહેશે અમે લાડકવાયા છીએ અને
કોઈ કહે અમે નંદવાયેલી ભીત.

મોકલી પ્રભાતમાં સંદેશા અમને
લાગે થાય આપણા આ સગપણની જીત.

વહેતા પવનને આપી દિશા સુગંધની,
રેલાય છે તારા સંગનું સંગીત.
નજરની ભાષાને શણગારુ આંખોથી,
અદબથી શીખવી તમે શબ્દોની શિસ્ત
મોકલી પ્રભાતમાં સંદેશા અમને
લાગે થાય આપણા આ સગપણની જીત.
મૌલિક “વિચાર”

લાગે છે કે મરવા માટે સમય ફાળવવો પડશે.

vartman ma jivava

 

વર્તમાન જીવવા માટે નવરાશ નથી,
લાગે છે કે મરવા માટે સમય ફાળવવો પડશે.

                                                                           – મૌલિક “વિચાર”